Ορμώμενος και παρακινούμενος από την επετειακή, θα χαρακτήριζα, πρόσφατη έκδοση δύο βιβλίων των αγαπητών φίλων και εξαίρετων ανθρώπων, ευεργετών του πνεύματος στη Ναυπακτία και λαμπρών καθοδηγητών μου, Χαράλαμπου Δ. Χαραλαμπόπουλου <<Η Ναυπακτία (Κράβαρα και Βενέτικο) στον Αγώνα του 1821>> και Ντίνου Ν. Μακρυγιάννη <<ΕΙΚΟΣΙΕΝΙΚΑ>>, επιχειρώ ως αφιέρωμα μνήμης και ευχαριστιών για τον ένδοξο αγώνα που κατέγραψαν κατά την εθνική παλιγγενεσία του 1821, να καταγράψω παρακάτω τους αγωνιστές εκείνων των δύσκολων, αλλά ένδοξων χρόνων, που κατάγονταν από τη Γαβρολίμνη, την Καλαβρούζα και τον Μπεζαϊδέ (Τρίκορφο). Ας θεωρηθεί επίσης ως ένα μεγάλο ευχαριστώ όλων μας στον νομικό Γεώργιο Μ. Τσατσάνη, που αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος της ζωής του για να καταγράψει την ιστορία μας και να μπορούμε όλοι εμείς να κοινωνούμε των προγόνων μας. Θα χρησιμοποιήσω ως πρόλογο το κείμενο που αφιέρωσε ο συνεκδότης του Εκδοτικού Οίκου Βεργίνα (που εξέδωσε το τρίτομο έργο του Γεώργιου Τσατσάνη «Δυτικορουμελιώτες αγωνιστές του 1821»), Κος Πέτρος Στυλιανού.
Θανάσης Κων. Καλαβρουζιώτης
Είχε γράψει ο Κος Στυλιανού τον Δεκέμβριο του 2005
<<Ένας ύμνος, ένας αίνος στη σπονδή των χιλιάδων ανώνυμων, απλών αγωνιστών που αναβιώνουν ευτυχώς, 200 χρόνια μετά έστω, μπροστά μας.
Συγκίνηση ειλικρινή δοκίμασε ο γράφων, όταν ο ευγενικός φίλος, συνεκδότης του Αθηναϊκού Εκδοτικού Οίκου «Βεργίνα» Νίκος Ασημακόπουλος, με κατέστησε κοινωνό του τρίτομου μνημειώδους έργου του αείμνηστου νομικού Γεώργιου Μ. Τσατσάνη «Δυτικορουμελιώτες αγωνιστές του 1821». Πρόκειται συγκεκριμένα για ένα συγκλονιστικό έργο των 1200 περίπου συνολικά σελίδων, που καταγράφει με πλήρη ιστορική υπευθυνότητα τη συγκλονιστική συνεισφορά των 3000 σχεδόν (δυτικο)ρουμελιωτών αγωνιστών, που έδωσαν τα πάντα στον επικό αγώνα του 1821, για να ξαναροδαμίσει η λευτεριά στη γη του Μαραθώνα, μετά από 400 χρόνια πικρής σκλαβιάς κι ανείπωτης τραγωδίας.
Για το έργο αυτό ο μ. Τσατσάνης αφιέρωσε δεκάδες χρόνια ζωής συγκεντρώνοντας /κωδικοποιώντας από αποξεχασμένα ιστορικά αρχεία στοιχεία για τους λησμονημένους και άγνωστους ήρωες της μεγάλης εκείνης εποποιίας του έθνους. Οι αγωνιστές αυτοί, όπως ευστοχότατα ο Τσατσάνης σημειώνει, «μόνη τους επιθυμία ήταν να δούνε τον ήλιο ν’ ανατέλλει ελεύθερος και λαμπερός απ’ την απέναντι ραχούλα. Κι όπως ήταν φυσικό, άπειροι ήταν οι αγωνιστές που έπεσαν στο πεδίο της τιμής, αφήνοντας το σπιτικό τους έρημο και σκοτεινό. Κοντά τους δεν υπήρχαν άνθρωποι δικοί τους να πέσει ένα δάκρυ τους απάνω στο άψυχο κορμί τους. Οι συμπολεμιστές τους δεν είχαν πάντα τον καιρό να φροντίσουν για την ταφή τους κι ούτε οι καμπάνες μπορούσαν να καλέσουν τα πλήθη σε λαϊκό προσκύνημα.
Θα ήταν πολυτέλεια ν’ ακουστεί μια μπαταριά από λίγα καριοφίλια κι ύστερα να πέσει απάνω τους λίγο χώμα ελληνικό και κάπως έτσι να υπογραφεί το φύλλο πορείας για το διάβα τους στην απέναντι ακτή της Αχερουσίας Λίμνης. Και, βέβαια, δεν έλειψαν οι περιπτώσεις που οι νεκροί έμειναν ''ανάθαφτοι'', τα κορμιά τους τα 'ψηνε το αυγουστιάτικο λιοπύρι ή τα κάλυπτε η χειμωνιάτικη παγωνιά, εξόν και πρόφταιναν τα όρνεα ν’ αρπάξουν στα στιβαρά τους νύχια τα άψυχα κορμιά τους και να τους μεταφέρουν σύσσωμους στις απάτητες κορυφές των ρουμελιώτικων βουνών».
Το έργο αυτό του Γ. Μ. Τσατσάνη φωτίζει κατ’ εξοχήν την ηρωική, την ανεπανάληπτη προσφορά/σπονδή αυτών που βρέθηκαν στα τείχη του Μεσολογγιού (και όχι μόνον) -μερικές οικογένειες έχουν 5 ή και 6 παιδιά πεσόντα, μια οικογένεια είχε πάνω από 15 θύματα- ενώ εκατοντάδες γυναίκες μέσα στα τείχη του Μεσολογγιού που αιχμαλωτίστηκαν στην αιματηρή έξοδο μείνανε για πάντα αδήλωτες/άγνωστες στην πικρή μέσα σκλαβιά. Ένας ύμνος, ένας αίνος στη σπονδή των χιλιάδων ανώνυμων, απλών αγωνιστών που αναβιώνουν ευτυχώς έστω και 200 χρόνια μετά μπροστά μας>>.
ΠΕΤΡΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ
Οφείλουμε να γνωρίσουμε ποιοι ήταν, λοιπόν, αυτοί οι αγωνιστές από τη Χάλκεια. Βέβαια, οι κατάλογοι σίγουρα δεν εξαντλούνται σε αυτούς. Πολλοί άλλοι ήταν αυτοί που έλαβαν μέρος σε μάχες και άλλοι σκοτώθηκαν, άλλοι αιχμαλωτίσθηκαν, άλλοι τραυματίσθηκαν και ελπίζουμε ότι η γραφίδα κάποιου ακούραστου εργάτη θα τους καταγράψει κι αυτούς στο μέλλον. Άλλωστε, γνωρίζω από τους παππούδες μου ότι και οι δικοί τους παππούδες βρίσκονταν εντός του Μεσολογγίου και αγωνίσθηκαν για την ελευθερία, ενώ έλαβαν μέρος και σε πολλές μάχες. Αξίζει να αναφέρω τον Νταλα Γιώργο ή Καλαβρουζιώτη Γεώργιο (γενάρχη των Καλαβρουζιωταίων), καθώς και τον Σαλεμένο Κωνσταντή (γενάρχη των Σαλεμεναίων), όπως και κάποιον Γιαννάκη Αλεξόπουλο (γενάρχη μάλλον των Αλεξοπουλαίων και των Ζελαίων). Επίσης και οι Βαλμαίοι της Καλαβρούζας βρίσκονταν στο Μεσολόγγι εκείνες τις δύσκολες ώρες (από διηγήσεις του παππού μου). Περισσότερα όμως για την Καλαβρούζα και για όλους τους Καλαβρουζιωταίους θα βρείτε στο βιβλίο μου << Τα Ριζοκλώναρα ενός Γένους - 250 χρόνια Πορεία στην Ιστορία - Καλαβρούζα – Καλαβρουζιώτες 1771-2021>>, που θα εκδοθεί από τις εκδόσεις Σμίλη τον Μάη του 2021 (βρίσκεται στο στάδιο εκτύπωσης).
